Duurzame Artsen
Het 2023 Manifest voor duurzame zorg,
Klik op de onderstaande links voor meer informatie en concrete tips!
![](assets/images/image04.jpg?v=63f61d07)
![](assets/images/image01.jpg?v=63f61d07)
Wat kan je als arts concreet doen om duurzamer te werken?
© Duurzame artsen en Amsterdam UMC. All rights reserved.
![](assets/images/image03.png?v=63f61d07)
Passende zorg
Niet voor niks staat bovenaan de circulariteitsladder refuse': niet doen heeft het grootste effect.
• Bespreek minder belastende alternatieven (waaronder
'niks doen' indien van toepassing)
• Analyseer praktijkvariatie als maat voor onzinnige zorg
• Definieer onzinnige zorg met elkaar en leg het vast
• Nacontroles nodig? Kan het digitaal/telefonisch?
Familiegesprekken digitaal?
• Voer een actief ontslagbeleid om opname duur (= uitstoot) te bekorten
• Zie ook: Passende zorg | Werkagenda | Zorginstitut
Nederland
Huisartsen
Er is een prachtige site met concrete tips. Neem de tijd en maak een plan! De Groene Huisarts - Voor wie duurzaam wil zorgen
![](assets/images/image05.png?v=63f61d07)
Management
Hoe is het bij jou geregeld in de organisatie?
- Sluit je aan bij green team van je afdeling of richt hem op www.greencareacademy.nl- Sluit je aan bij een landelijk initiatief (bijv www.groenezorgalliantie.com, www.degroeneok.nl)- Bijna alle duurzaamheidsmaatregelen leveren geld op! Zes duurzame oplossingen in de zorg | Change Inc.- Duurzaam inkopen door duurzaamheid als gunningscriterium mee te nemen in aanbestedingen. https://milieuplatformzorg.nl/milieuthermometer/- Ga met de werkgroep Voeding in gesprek over niet-dierlijke voedselproducten voor zowel patiënten als medewerkers
![](assets/images/image06.png?v=63f61d07)
Mobiliteit
Wat heb je nodig om duurzamer te kunnen werken?
- Thuiswerken zorgt voor een besparing aan vervoer- en elektriciteit- en verwarmingsemissie. The Carbon Emissions of Homeworking and Office Working - Circular Ecology- Vliegen is zeer schadelijk: vlieg zo min mogelijk voor werk (congres/meeting/cursus/onderwijs) ‘Is er een dokter aan boord?’ | NTvG
- Kijk of er andere manieren zijn dan de auto om naar het ziekenhuis te gaan (of bijv 1-2 keer per week)‘Reizen kan en moet duurzamer’ (amsterdamumc.org)
- CO2 compensatie? ‘CO2-compensatie is geen oplossing voor het klimaatprobleem. Het verlaagt de uitstoot van CO2 niet, terwijl dat nodig is om klimaatverandering aan te pakken.’
![](assets/images/image07.png?v=63f61d07)
Anesthesie
Anesthesiegassen en medicatie zijn belangrijke bron van broeikasgassen en gebruik grondstoffen
- Vermijd het gebruik van anesthesiegassen: géén desfluraan of isofluraan, alleen als het echt moet sevofluraan (Anesthesiedampen & Medicijnresten – De Groene OK) White SM et al 2021- Ook lachgas is een potent broeikasgas, liefst vermijden- Liever lokale anesthesie dan regionaal of algeheel- Gebruik reusable materialen (laryngoscoop bijv)- Voor meer tips kijk op: NVA handreiking 13
![](assets/images/image08.png?v=63f61d07)
Opereren
Op heel veel gebieden winst te behalen.
- Herbruikbaar is vrijwel altijd beter dan disposable Disposable versus reusable medical devices and carbon footprint: old is gold- Materiaal vermindert als je vooraf bespreekt wat je wel en niet nodig hebt. Cost Savings in Urology Operating Rooms by Editing Surgeon Preference Cards - PubMed (nih.gov)- De grootste bulk afval op OK komt van disposable jassen en lakens. Verminder je impact met 30% CO2 emissie door over te gaan op herbruikbaar! Isolatiejassen - De Groene IC- Was je handen zonder sponsje (800 kg aan afval minder en niet nodig) Wegwerp borstels bij preoperatieve handreiniging – De Groene OK- Warm water heeft een grote voetafdruk. Doe de kraan uit tijdens het inzepen!- De grootste energievreter op OK is de luchtbehandeling. Kijk waar je kunt verminderen! (Luchtbehandeling: hoe zit het en wat kun je zelf doen om te reduceren? – De Groene OK)- Bairhugger hoeft niet altijd standaard (korte ingrepen)- Besteed aandacht aan de preoperatieve conditie (lifestyle loket, -coach, voorlichting). Dit voorkomt complicaties (en complicaties zijn heel on-duurzaam!)-Bekijk of je de operatienetten kunt verkleinen (verkleinen heeft meer zin dan minder instrumenten vanwege plek in de sterilisator)-25% van voorverpakte ‘trays’ wordt vaak niet gebruikt. Bekijk of de trays slanker kunnen-gebruik minder handschoenen: no risk no glove! Green Team infographic HANDSCHOENEN drukwerk (vhig.nl)- Voor meer inspiratie en diepgang ga naar deze websites: Green-Surgery-Report-2023.pdf (pcdn.co) of De Groene OK – Landelijk Netwerk de Groene OK
![](assets/images/image09.png?v=63f61d07)
Laaghangend fruit
Het lijken open deuren, maar zo makkelijk dat het vaak wordt vergeten!
- Inspiratietip: je bent een afspiegeling van je sociale netwerk. Zie: Een duurzame wereld begint bij je vrienden - De Correspondent-Licht uit/computer uit aan het einde van de dag.-ICT: beperk het sturen van e-mails, stuur een hyperlink ipv en attachment en ruim je inbox op!Klimaatbewust media gebruiken, zodat je minder CO2 uitstoot (mediawijsheid.nl)-Plantaardig eten (Voor de plantaardige voedseltransitie | Caring Doctors)-Energievreter: doe de klep dicht van de zuurkast Shut the Sash (mygreenlab.org)-Neem je privéleven onder de loep. klimaatklappers tegen klimaatverandering | Milieu Centraal-duurzame cadeaus (geen bloemen/wijn), streekproducten Groene geefgids: duurzame cadeaus | Milieu Centraal
![](assets/images/image10.png?v=63f61d07)
Medicatie
Als een van de grootste vervuilers top-prioriteit
- Patiënten instrueren: terugbrengen medicatie naar apotheek voor juiste verwerking en recycling (31% doet het maar!)- Kleinere hoeveelheden tegelijk voorschrijven- Medicatie tijdig evalueren en stoppen- Op de IC valt veel winst te behalen. Zie: Medicatie - De Groene IC- Maak de duurzame keuze (in het algemeen: kort gebruik pijnstillers, liever oraal dan IV)- Kijk voor inspiratie en meer diepgang in de inspiratiegids 'verspil geen pil’ InspiratiegidsVerspilgeenPilv10.pdf (knmp.nl)- Of kijk in de green deal over medicatie: Medicijnen (greendealduurzamezorg.nl)
![](assets/images/image02.png?v=63f61d07)